Home » Blog » Rouw en de psycholoog

Rouw en de psycholoog

28 januari 2014

door Sandra van Scheijndel

De dood is een onderwerp wat me al een tijdje bezig houdt. Zowel professioneel als privé. De afgelopen jaren heb ik een aantal cliënten begeleid met een vastlopend rouwproces, wat erg confronterend kan zijn als er juist ook iemand in je eigen omgeving is overleden. Daarom nu dit verhaal.

Vorig jaar april schreef ik in een blog over trauma over een dansvoorstelling die mij had geraakt. Degene die mij daarvoor uitnodigde overleed in augustus 2013. Een markante man: een gevoelsmens voor wie De Liefde het allerbelangrijkste was in het leven en hij droeg dat vol passie ook uit. Hij was dol op mensen, op fado en folkmuziek, op poëzie, theater en de Vierdaagse van Nijmegen. Woorden schieten eigenlijk tekort om hem te beschrijven. En sinds zijn overlijden realiseer ik me steeds meer dat woorden ook tekort schieten om te beschrijven wat je voelt als een dierbare overlijdt.

In de psychologie, maar misschien ook in het dagelijks leven, is het gebruikelijk om problemen in hokjes te plaatsen. Categorieën die het overzichtelijk maken en beter te bevatten. Psychologen kijken naar de fases van het rouwproces: eerst ontkenning, dan boosheid, onderhandelen / vechten, depressie en aanvaarding. Is het rouwproces ‘vastgelopen’ dan is behandeling nodig om weer verder te kunnen.
In het dagelijks leven stellen we elkaar vragen als: waren jullie close, was het onverwacht, hoe oud was hij? Zo bepalen we als het ware hoeveel verdriet iemand heeft (of zou mogen hebben), en hoe lang dat duurt (of zou mogen duren).

Hoe langer ik erover nadenk, hoe onlogischer ik die fases en categorieën vind. Het is waar dat je in een rouwproces verschillende fases doorloopt, maar in mijn beleving kunnen die echter door elkaar lopen, of zich herhalen. Het proces is vaak niet zo gestructureerd als de theorie ;-)
Maar ook de andere categorieën kloppen volgens mij niet helemaal. Als je partner overlijdt, je ouders of je kind, als het heel plotseling was of iemand was nog jong, dan heeft iedereen er begrip voor dat je rouwt en dat je het een periode moeilijk hebt. Dat begrip wordt vaak al minder als het gaat over een huisdier of over een collega of als het er al heel lang aan zat te komen. Maar soms word je diep geraakt door een overlijden, niet omdat je zo’n goede band had met die persoon, maar omdat je die band nooit hebt kunnen ontwikkelen. Of misschien doordat die persoon voor jou een voorbeeldrol had of een bron van inspiratie was (denk bijvoorbeeld maar eens aan de reacties op het overlijden van Nelson Mandela!).
De dood zet je aan het nadenken. Over die persoon die overleden is, de herinneringen die je hebt aan die persoon en wat die persoon voor jou betekend heeft. De dood zet je ook aan het nadenken over je eigen sterfelijkheid en de eindigheid van het leven. Hopelijk zet het je ook aan het denken over wat je leven de moeite waard maakt, en wellicht zet het overlijden van een dierbare je aan tot andere keuzes in je leven.
Het overlijden van de markante man in augustus heeft mij laten nadenken over het tonen van mijn eigen gevoelens, over passie en kwetsbaarheid. En zo lang als ik om hem rouw, zo lang zal ik zijn lessen niet vergeten.

Ciao bink! Bedankt voor de inspiratie!  

 

Heb je een vraag over dit onderwerp of wil je reageren? Dat kan hieronder! (je mailadres wordt er niet bij vermeld)

Je kunt natuurlijk ook een mailtje sturen.

 

Meer artikelen

Reacties

Wim, 28 januari 2014 - Meestal zit ik niet om woorden verlegen. Nu laat ik het hierbij:
Wow.
Wim

Ellen, 30 januari 2014 - Wow San, met een brok in mijn keel en kippenvel op mijn armen lees ik je mooie blog! Wat een ontzettend goed stuk. Je bent een mooi mens en iedereen in je leven mag zich gelukkig prijzen dat ze kennen, ik doe dat in ieder geval! Knuffels El

Els, 03 februari 2014 - Woorden schieten te kort om te beschrijven wat je voelt als een dierbare overlijdt, schrijf je en vervolgens verwoord je prachtig wat er zoal in je kan gebeuren bij het rouwproces en dat het vooral heel persoonlijk is. Mooi, San, dank je wel! Hopelijk tot snel, Els