Positieve en oplossingsgerichte psychologie

8 september 2017

door Sandra van Scheijndel 

Als ik aan mensen vertel dat ik psycholoog ben, is vaak de eerste reactie: “Is dat niet zwaar? Heel de dag luisteren naar de problemen van mensen, dat zou ik echt niet kunnen.”
Eigenlijk is luisteren naar problemen maar een klein deel van mijn werk. Natuurlijk is het zo dat er in de eerste fase geïnventariseerd moet worden waar de problemen zijn en wat er precies mis gaat. Vervolgens gaan we bepalen wat het doel is, waar moet het uiteindelijk naartoe?

Veel cliënten vinden het in het begin moeilijk om voorbij het probleem te kijken. Ze zien vooral wat ze niet meer willen: niet meer zo onzeker zijn, nooit meer een paniekaanval, niet zoveel last meer hebben van herinneringen aan die vorige relatie. Overigens is dat heel normaal, van nature is ons brein gefocust op het opslaan van negatieve ervaringen, zodat we onszelf kunnen beschermen voor pijn en gevaar. Mensen die zich aanmelden voor therapie zijn hier vaak in doorgeslagen, zien alleen nog maar wat misgaat en mislukt. Het is dan hoog tijd om dat beeld weer realistisch te krijgen en de focus weer meer te verschuiven naar het positieve en naar de dingen die wél goed gaan.

Oplossingsgericht werken betekent dus dat we het doel positief gaan omschrijven, in plaats van negatief. Wat wil je dan wél in de toekomst, hoe moet het eruit gaan zien over een half jaar? Wat komt er in de plaats van die onzekerheid, die paniek of die negatieve herinneringen? Dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn meer zelfvertrouwen, meer rust of meer in het hier-en-nu leven. Op het moment dat een cliënt zijn of haar doel positief kan formuleren, zie ik meestal iets gebeuren op hun gezicht. Ze krijgen er een beeld bij, ze gaan het ook voelen. Dit is een belangrijke eerste stap.
Meestal zal ik proberen om dit meteen te versterken. Want:

alles wat je aandacht geeft, groeit!

Ik zal dus vragen gaan stellen over dat zelfvertrouwen (of dat gevoel van rust, of dat gevoel van in het hier-en-nu zijn). Zijn er situaties waarin je dat wel eens ervaart, of in het verleden hebt ervaren? Wanneer was dat dan, hoe merkte je dat je meer zelfvertrouwen had?
Hiermee halen we het doel als het ware dichterbij. De cliënt (en ikzelf) krijgen er meer vertrouwen in dat het doel ook haalbaar is, het is immers iets wat er al eerder is geweest, dus het kan terugkomen en groter worden.
Soms kan een cliënt het zich niet voor de geest halen. “Ik heb hier al mijn leven lang last van”. Misschien is het dan tijd om het doel bij te stellen, misschien is het doel niet realistisch. Of ik geef een huiswerkopdracht mee: let de komende tijd eens op de momentjes waarop je voelt dat het misschien toch in je bereik ligt, wat geeft jou hoop dat je dat doel kunt bereiken?
Door op die manier te focussen op (kleine) dingen die wel goed gaan, is het makkelijker om je niet te laten overweldigen door alle dingen die niet goed gaan. Voor veel cliënten is het een verademing, en voor mezelf zorgt het ervoor dat de werkdagen niet loodzwaar zijn maar vol met mooie kleine momenten vol aandacht voor het goede in het leven.

Heb je een vraag over positieve en oplossingsgerichte psychologie of wil je reageren? Dat kan hieronder! (NB je mailadres wordt niet vermeld)

Je kunt natuurlijk ook een mailtje sturen.

Meer artikelen

Reacties

Wim Drost, 27 september 2017 - Hey Sandra,
Het idee dat het zwaar moet zijn om te werken aan waar de cliënten mee binnenkomen, herken ik wel. Ik vind het getuigen van (geest)kracht dat je door die momenten heen kan kijken naar het doel. Misschien heet het juist daarom 'uit de put trekken'. Op de bodem is de opening een niet zo grote lichte cirkel. Pas als je eruit gelicht wordt, groeit 'ie tot het hele blikveld. Of in ieder geval een grotere verlichting. Licht is altijd fijn.
Dank voor je mooie beschrijving.
Wim