Leven na een opname op de Intensive Care

15 mei 2020

- door Sandra van Scheijndel 

Ben jij al een beetje gewend aan de 1,5 meter samenleving en 'het nieuwe normaal'? Zelf heb ik er nog steeds een beetje moeite mee. Ik doe nu veel sessies telefonisch, maar gelukkig hebben we in de praktijk de ruimte om de sessies te doen met voldoende afstand van elkaar. Ik heb nog nooit zo vaak de deurkrukken gepoetst!

Naast de sessies gaat het werk achter de schermen ook zoveel mogelijk gewoon door. Een belangrijk onderdeel van het werk van een psycholoog is om je kennis actueel te houden door middel van cursussen en nascholing. Deze week volgde ik voor het eerst een webinar, oftewel een online workshop over een specifiek onderwerp. Het onderwerp was PICS oftewel het Post-Intensive-Care-Syndroom. Heel actueel, maar niet nieuw.

in de praktijk heb ik al meerdere malen mensen behandeld die psychisch in de knel raakten na een opname op de Intensive Care (IC). Eigenlijk is dat niet zo vreemd. Stel je maar eens voor dat je wakker wordt op een onbekende plek met allerlei slangen in je lijf en piepende apparaten om je heen, terwijl je niet weet wat er precies aan de hand is of wat er met je gebeurd is. Natuurlijk ben je blij dat je nog leeft en als je eindelijk het ziekenhuis uit mag, maar dan? Dan volgt vaak nog een lang traject om je conditie op te bouwen en je leven weer op de rit te krijgen. Alles wat je vroeger fluitend deed, kost ineens ongelofelijk veel moeite. En als je daarmee aan het worstelen bent, dan is het soms best moeilijk om je dankbaar te voelen dat je nog leeft.

afbeelding van Pixabay

In de laatste jaren is er onderzoek gedaan naar patiĆ«nten die een opname op de IC  hebben meegemaakt. Het blijkt dat 40-70% van die mensen 3 maanden later nog forse klachten hebben. En dat zijn niet alleen lichamelijke klachten door bijvoorbeeld spierverlies en littekens. Maar ook hebben zij veel meer psychische klachten zoals depressie, angst en paniek, en post-traumatische-stress (PTSS). Ook zijn er veel cognitieve klachten zoals geheugenproblemen, verminderde concentratie en snel overprikkeld zijn. Deze klachten kunnen samenhangen met stress en dus van tijdelijke aard zijn, maar ze kunnen ook veroorzaakt zijn door hersenschade na bijvoorbeeld een delier of zuurstofgebrek, en die schade kan dus blijvend zijn. 
Deze combinatie van lichamelijke, psychische en cognitieve klachten na een IC opname wordt PICS genoemd. Opvallend is dat ook familieleden een vorm van PICS kunnen ontwikkelen, een opname op de IC is ook voor de omgeving heel zwaar.

Er wordt verwacht dat mensen die met Covid-19 op de IC opgenomen zijn geweest (en hun naasten) vaker last zullen hebben van PICS. De omstandigheden op de IC zijn nu nog heftiger dan anders: de medische staf in volledig beschermende pakken, er mag geen bezoek bij, en daarbij komt de onzekerheid over de lichamelijke gevolgen van de ziekte.

Gelukkig is er ook goed nieuws: de psychische klachten die bij PICS horen, zijn behandelbaar. Leren leven met beperkingen en leren accepteren en verwerken wat er is gebeurd, is daarin heel belangrijk. Ook besteden we aandacht aan het rouwen om het stuk gezondheid wat je hebt verloren. Je kunt hieraan natuurlijk werken in therapie, maar je kunt ook zelf aan de slag. Het zelfhulpboek Dit is jouw leven (geschreven door Bohlmeijer en Heisbergen - Boom uitgevers) geeft hiervoor goede handvatten.

Heb je een vraag over dit onderwerp of wil je reageren? Ik hoor het graag, stuur een mail

Meer artikelen