Keuzestress

2 juli 2018

- door Janneke Rienstra

Keuzes maken. We hebben er allemaal mee te maken: honderden tot duizenden per dag. Naast vele voordelen van veel keuzes hebben, zijn er twee grote nadelen die ervoor kunnen zorgen dat het maken van keuzes stress oplevert:

- Het heeft een verlammend effect. Door de vele keuzemogelijkheden zien we door de bomen het bos niet meer.

- Het maakt minder tevreden. Achteraf denken we: heb ik wel de juiste keuze gemaakt? Hoe meer mogelijkheden, hoe meer de vertwijfeling kan toeslaan.

Bij SP3 begeleid ik als psycholoog cliënten die moeite hebben om op bepaalde gebieden keuzes te maken. Vragen die veel voorkomen zijn: ‘Wil ik wel of geen kinderen?’, ‘Zal ik bij mijn partner blijven of niet?’, ‘Zal ik op zoek gaan naar een andere baan of toch blijven?’, ‘Zal ik voor mijzelf beginnen of toch in loondienst blijven?’ en ‘Welke vervolgopleiding kan ik het beste kiezen?’.

Een veelgebruikte techniek is om de gevolgen van keuzes op een rij te zetten. Je schrijft alle voor- en nadelen op die je kunt bedenken en weegt dan de zaken af. Deze keuzemethode is alleen niet geschikt voor elk dilemma, omdat alles wat op dit lijstje staat bedacht is. De emotionele overwegingen worden hierbij achterwege gelaten. Meestal weten wij namelijk niet wat de gevolgen zijn van keuzes. Dat ervaren wij pas als wij hebben gekozen. Een andere techniek is daarom het voelen. Iemands gevoel weet vaak direct of het iets wil of wat het ergens van vindt. Het lastige van voelen is dat denken vaak luider klinkt en daardoor de keuze beheerst. Het leren luisteren naar je gevoel is voor velen van ons een ontwikkelpunt. 

Andere strategieën kunnen zijn om te onderzoeken wat de oorzaken zijn van keuzestress, of om de stip op de horizon te zetten en te bedenken welk doel je uiteindelijk wilt bereiken. Verder kan het helpen om na te gaan wat je drijfveren en waarden zijn. Overigens kan iets gewoon uitproberen ook een strategie zijn.

Tot slot is het goed om te beseffen dat niet kiezen uiteindelijk ook een keuze is en dat kiezen zonder verliezen niet bestaat.  De ene keuze heeft voordelen op het ene vlak, de andere op het andere vlak. Maar in de meeste gevallen is geen van de uitkomsten is echt beter dan de andere. 
 

Heb je een vraag over keuzestress of wil je een afspraak plannen om hierover te praten? Neem contact op Janneke!

Meer artikelen